Jaką rolę pełni witamina A w organizmie?

Witaminy są związkami, których obecność w organizmie jest niezbędna do utrzymania jego prawidłowej pracy i funkcjonowania. To związki organiczne, które regulują procesy metaboliczne, wspierają pracę układu nerwowego, trawiennego, sercowo-naczyniowego, a także mózgu. Ich obecność warunkuje prawidłową budowę komórek, tkanek, mięśni i kości, a także bezpośrednio wpływa na liczne procesy w nich zachodzące. Niedobór witamin objawia się osłabieniem organizmu, a także pogorszeniem jego funkcjonowania, czego konsekwencją może być rozwój ogólnoustrojowych chorób.

Jedną z najważniejszych substancji witaminowych dla człowieka jest witamina A. Jej właściwości odpowiadają za wiele istotnych funkcji, między innymi wspierają prawidłowe widzenie, układ odpornościowy, a także zmniejszają ryzyko rozwoju niektórych rodzajów chorób nowotworowych. Jaką rolę w organizmie pełni witamina A? jak objawia się jej niedobór? 

Witamina A w organizmie – jaką pełni rolę?

Witamina A jest jedną z najważniejszych substancji, która warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. To związek chemiczny, który klasyfikowany jest w grupie karotenoidów. Obok witaminy D, E i K należy do substancji rozpuszczalnych w tłuszczach, dlatego też jest kumulowana głównie w tkance tłuszczowej oraz wątrobie. Jej struktura i właściwości rozpuszczania w tłuszczu sprawiają, że jej niedobór jest bardzo rzadkim zjawiskiem, niemniej jednak jej zbyt mała podaż prowadzi do niebezpiecznych konsekwencji. Jej głównym źródłem powinna być zdrowa, zbilansowana dieta, a jej poziom można zmierzyć poprzez badanie z krwi.

Witamina A jest substancją, która przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a szczególnie układu odpornościowego. Jej główną rolą jest:

• uczestnictwo w procesie prawidłowego widzenia,
• wpływ na regulowanie prawidłowego wzrostu nabłonka oraz innych komórek organizmu ludzkiego,
• przyspieszenie regeneracji uszkodzonych komórek,
• hamowanie zmiany DNA komórek w komórki nowotworowe,
• ochrona organizmu przez rozwojem nowotworu jelita grubego, płuc oraz piersi,
• wzmacnianie pracy układu odpornościowego,
• niwelowanie drobnoustrojów i patogenów z błon śluzowych układu oddechowego,
• ochrona organizmu przed rozwojem chorób spowodowanych zakażeniem bakteryjnym, wirusowym bądź grzybicznym,
• wspieranie prawidłowego wyglądu i budowy skóry i jej przydatków, czyli włosów i paznokci,
• pomoc w procesie gojenia się ran i skaleczeń,
• pobudzenie szpiku kostnego do produkcji czerwonych krwinek krwi,
• poprawa potencji u mężczyzn.

Źródła witaminy A – jakie produkty zawierają jej najwięcej?

Niedobór jak i nadmiar witaminy A w organizmie może objawiać się niepożądanymi skutkami. Odpowiednią podaż witaminy zapewnia codzienne stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety. Witamina A jest obecna w produktach pochodzenia zwierzęcego, jako jej prowitamina, czyli tak zwany beta-karoten, oraz w produktach roślinnych – pod postacią retinolu. Retinol jest rodzajem witaminy A, który jest łatwiej przyswajany przez organizm, dlatego takimi artykułami spożywczymi warto efektywnie uzupełniać jej niedobór. 

Najwięcej witaminy A znajduje się w:

• mięsie wołowym i drobiowym,
• rybach, takich jak dorsz, morszczuk, śledź,
• nabiale: białych serach, twarogu, jogurcie naturalnym i kefirze
• jajkach, 
• maśle i mleku,
• batatach, jarmużu, szpinaku i dyni,
• marchewce, pomidorach i papryce,
• różnego rodzaju sałacie,
• owocach: wiśniach, śliwkach i morelach,
• orzechach.

Niedobór witaminy A – jak się objawia?

Bardzo trudno doprowadzić do niedoboru witaminy A w organizmie, ze względu na jej łatwe przyswajanie i właściwości rozpuszczania się w tłuszczu. Na jej deficyt szczególnie narażone są osoby starsze, posiadające siedzący tryb pracy, kobiety w ciąży i w połogu oraz osoby pozostające w nałogu alkoholowym i nikotynowym. 

Najczęstszymi objawami niedoboru witaminy A są:

• kurza ślepota, czyli złe widzenie po zmroku,
• nadmierne wysychanie rogówki oraz spojówki oczu,
• zahamowanie wzrostu w wieku dojrzewania,
• obniżona odporność,
• częste chorowanie na infekcje o podłożu wirusowym i bakteryjnym,
• przesuszona skóra, zwłaszcza w okolicach łokci, kolan, ramion i ud,
• zła kondycja włosów, osłabienie ich łodygi i cebulek oraz pojawienie się problemu nadmiernego wypadania,
• łamanie się paznokci, kruchość, wolny wzrost płytki paznokcia,
• pojawienie się trądziku, ropnych pryszczy oraz wyprysków,
• zaburzenia pracy układu trawiennego i występowanie biegunek.

Niedobór witaminy A może również objawiać się przewlekłym zaburzeniem miesiączkowania u kobiet, czego skutkiem może być problem z płodnością i zajściem w ciążę. U osób starszych częstym symptomem braku witaminy A jest dzwonienie i piszczenie w uszach, zwłaszcza przed zaśnięciem. Nadmiar substancji w organizmie z kolei wiąże się z powiększeniem wątroby i jej dysfunkcją oraz pojawieniem się silnych, przewlekłych bólów głowy. 

Prawidłowy poziom witaminy A w organizmie jest niezbędny do jego prawidłowego funkcjonowania. Niedobór substancji można uzupełnić, dzięki zmianie diety w odpowiednie produkty lub suplementację preparatami, które ją zawierają.